Zelf maken van touwen. Afwerken met bijenwas.

Één van de eerste taken in het monteren van een scheepsmodel is dat je het touwwerk moet waxen. d.i. het touwwerk verstevigen met bijenwas.

Waarom gebruik maken van bijenwas.?
1 - Het touw krijgt een deklaag en de gekende pluis wordt vermeden en losse oppervlaktevezels te fixeren.
2 - De waslaag zal heel lang rond en in het touw blijven en zo de levensduur vermeerderen. Bijenwas is een fijn natuurlijk bewaarmiddel dat opdroging (het drogen) van de draad en de vezels vertraagd, waarbij de levensduur van het touwwerk wordt verlengd. (Gewoon onbeschermd katoen kan in de ideale ongunstige omstandighen al na 25 jaar uit elkaar vallen.
3 - Vermindert krullen en draaien van het touw.
4 - Helpt om de knopen op hun plaats te houden .
5 - Maakt de lijn meer plooibaar en laat het hangen in een meer natuurlijke positie.
(Goed voor b.v; paarden, ankertouw, en elke touw dat meestal niet onder spanning wordt gezet, zoals staand en lopend want. )

Hoe toepassen :
1 - Bij gebruik van de trek methode: Trek de lijn, twee of driemaal, door de sleuven in de houder, telkens aan het touw een kleine draaiing geven, als u het door de houder trekt. Op die wijze worden alle zijden van het touw voorzien van was. Het probleem met het trekken van draad door een harde bijenwascake is dat de was slechts een oppervlakte deklaag vormt, de kern van de draad blijft onbehandeld, en het ergste van alles, de draad wordt gevuld met was en is als zodanig niet meer duidelijk herkenbaar en een belangrijk aspect van realisme gaat verloren. dus moeten we de was nog in het touw laten vloeiën.
- Laat het touw over het oppervlak van een 60 watt lamp glijden om de was in het touw te smelten,
- Trek het door je vingers om warmte aan de was smelten. Dit duurt enige oefening om de juiste resultaten. En pas op dat uw vingers niet branden aan de hete gloeilamp.
2 - De warme smelt-methode: Snij de benodigde lengte van het touw (ik snij gewoonlijk verschillende lengtes in één keer, en hang ze op, met een klein gewicht aan de onderkant, tot ze nodig zijn), dompel het touw de container met gesmolten bijenwas, laat de wax gedurende enkel seconden indringen, verwijder dan de eventuele overmaat met een vod. Verbrandt je niet !!! Vloeibare bijenwas is 80°C

3 - De koude smelt methode:

De oplossing voor dit probleem : Men moet de bijenwas in oplosmiddel zoals terpentijnolie of white spirit oplossen. Een verse blok bijenwas moet in kleine stukjes worden gesneden. Dan in een kleine glazen potje geplaatst waarin het oplosmiddel zit. Dan sluiten we het deksel, even schudden en de olie zijn werk laten doen. Regelmatig eens schudden en eventueel weer bijvullen met bijenwas. Men voegt zoveel bijenwas toe als dat opgelost kan worden in een dag of twee. De oplossing dient dan te worden gefiltreerd met het door een kaasdoek te gieten.

Trek dan de draad door een katoenen lapje dat met de waxoplossing is doorweekt. Je kan zowel nieuwe draden met de bovenstaande werkwijze behandelen maar ook het optuigen van oude of herstelde modellen, na reiniging kan worden behandeld door de oplossing met een borstel in te wrijven. "Smarten " en/of en "Takelingen" en/of "splitsing" kunnen terug in de bijenwas gezet worden of terug worden voorzien van bijenwas.

Deze methode leent zich ook prachtig voor het kleuren van touwwerk. Kleurpigmenten opgelost in een compatibele media kunnen met de opgeloste was worden gemengd om kleuren te vormen van licht manilla tot de donkerdere geteerde schaduwen van hennep.
Om de was opgelost in terpentijnolie te kleuren kan je om het even welke artist-olieverven of decorator-olieverven worden toegevoegd. Experimenteer met ombers, ruwe sienna en grijze tonen. De ruwe sienna , omber en een lichte tint grone aarde kan je gebruiken voor de simulatie van verse manilla, terwijl ombers die met grijs wordt gemengd goed zijn voor het vertegenwoordigen van hennep met variërende hoeveelheden teer.

Als u bijenwas in xylol (dio-Sol Floquil) hebt opgelost, hebt u een gehele waaier van Floquil verf en tonen om uit te kiezen. Wanneer u kleurpigmenten toevoegt aan uw bijenwas oplossing, gebruik dan enkel de pigmenten en niet de normaal bijgaande dragers of oplosmiddelen.
N het toevoegen pigmenten aan de was, kan het nodig zijn noodzakelijk zijn om een de oplossing enkele dagen te laten rusten. Roer dan nog eens het mengsel en lepel het overtollige pigment eruit.Weer filtreren door een kaasdoek.
Voor het optuigen van uw model kan je best een mengsel van donker bruin (Rauwe omber) en een beetje zwart gebruiken. (De schaduwen kunnen variëren.) Touw behandeld met bijenwas kan achteraf nog worden geschilderd. Sommige verven kunnen wel loskomen en vragen dan een beetje retouchering. Geschilderd touwwerk kan ook in de was worden gezet maar in dat geval zal de was zeker niet doordringen tot de kern van het touw, dan dit touwwerk zeker een dagje of twee laten drogen. Dit zal een lichte glans toevoegen die veel aan het model zijn modelís realisme verbeterd.

Bij het kleuren van touwwerk, vermijd zuivere witte en zuivere zwarte kleuren, aangezien zij zelden op schepen werden gebruikt. De realistische verschijning van een anders goede optuiging kan daardoor worden vernietigd. De lijnen in de jufferblokken mogen een klein beetje lichter zijn dan de rest van het staande want. Zij werden nooit zo sterk getint als het staande want omdat ze toch nog enige soepelheid moesten behouden. Op een verweerd scheepsmodel vergeet niet dat de tuigage ook langzaam verkleurt en vuil werd zoals de rest van het schip. Grijze ondertinten zijn daar het gevolg van. Gebruik dus een oplossing met wat grijs tinten erin.

Een waarschuwing.
Ik heb ooit getracht bijenwas op te lossen in thinner en gedenatueerde alcohol met slechte resultaten. De was wou niet goed oplossen in alcohol en bleef steeds in klonters. In thinner werd het mengsel een soort melkachtig precipitaat dat zich snel van het oplosmiddel losmaakte.
Laat er geen twijfel over bestaan, ander modelbouwers/restaurateurs hebben ideeën betreffende andere soorten oplosmiddelen. Er zijn er die bijenwas oplossen in benzeen en en ander ongezonde vloeibare brandstoffen. Denk aan uw gezondheid.

Om te onthouden:
- Gebruik echte zuivere bijenwas, gebruik geen paraffine of ambachtelijke kaarsvet.
- Oefen met enkele monsters om de juiste techniek te verkrijgen en te beheersen.
- Verbrandt je niet !!! Vloeibare bijenwas is 80°C
- Terpentijnolie is nu ook niet goed voor de gezonfdheid. Gebruik het dus in kleine hoeveelheden en op een goed verluchte plaats.