Scheepsgeschut
Wie over scheepsgeschut praat moet ook wat weten over de respectievelijke loopwagens.In de loop der tijden verandere er al wel eens wat. Genoeg stof voor archeologen. Het maken van de rolpaarden is voor ons modelbouwers eenvoudig. Het enige waar men voor moet letten is dat het het past in de tijd en de nationaliteit van het model. In princiepe zijn er twee grote soorten te onderscheiden, die met kleine veranderingen van het einde van de 16e tot begin 19e eeuw waren toegepast. Het continentale model met een doorlopend grondvlak en de Engels-Amerikaanse met gedeelde bodem.
Als basis van de loopwagens heb ik de loopwagen van 18 Pdr. genomen.
Verhoudingen zijn conform de verhouding tussen de lengte van de lopen.
Zowel In het boek '7-Prov' van G.C.Dik als in het boek 'Prins Willem'
van H.Ketting en in de boeken van J.Boudriot geeft men geen maten. In
de Engelse literatuur tref ik een paar maten aan maar ook weer niet
alles. Zover ik weet zijn er geen oude documenten met de
maatvoeringen. Wel geeft men enkele tekeningen op schaal. Uit de
verschillende tekeningen heb ik voor eenzelfde maat het gemiddelde
berekend en daaruit een coêfficient brerekend in functie van de
diameter van het 'schot'. Maten in 64" zijn ook omgezet naar een
decimale coefficient.
Het resultaat van deze berekeningen vind u hier. de belangrijste maten van een loopwagen in op een schaal van 1/50 .
Demi-cannon | short | Pedrero | 24-Pound | Culverin | Basilisk | Demi-culverin (Long) | Short | Long | Short | Saker | Short | Medium | Long | Minion | Falcon | ||||
|
|
36 Pdr | 32 Pdr | 32 Pdr | 26 Pdr | 24 Pdr | 18 Pdr | 18 Pdr | 12 Pdr | 12 Pdr | 9 Pdr | 9 Ppr | 6 Pdr | 6 Pdr | 6 Pdr | 6 Pdr | 5 Pdr | 4pdr | 3 Pdr |
Stool bed | Lengte | 20,4 | 19,2 | 19,2 | 18,0 | 17,4 | 15,8 | 15,8 | 13,8 | 13,8 | 12,6 | 12,6 | 11,1 | 11,1 | 11,1 | 11,1 | 10,5 | 9,6 | 9,0 |
Dikte | 2,5 | 2,4 | 2,4 | 2,2 | 2,2 | 2,0 | 2,0 | 1,7 | 1,7 | 1,6 | 1,6 | 1,4 | 1,4 | 1,4 | 1,4 | 1,3 | 1,2 | 1,1 | |
Breed voor | 3,8 | 3,6 | 3,6 | 3,3 | 3,2 | 2,9 | 2,9 | 2,6 | 2,6 | 2,3 | 2,3 | 2,1 | 2,1 | 2,1 | 2,1 | 1,9 | 1,8 | 1,7 | |
breed achter | 6,3 | 5,9 | 5,9 | 5,6 | 5,4 | 4,9 | 4,9 | 4,3 | 4,3 | 3,9 | 3,9 | 3,4 | 3,4 | 3,4 | 3,4 | 3,2 | 3,0 | 2,8 | |
Bolster | Lengte | 10,4 | 9,8 | 9,8 | 9,2 | 8,9 | 8,1 | 8,1 | 7,1 | 7,1 | 6,4 | 6,4 | 5,7 | 5,7 | 5,7 | 5,7 | 5,4 | 4,9 | 4,6 |
breedte | 4,4 | 4,1 | 4,1 | 3,9 | 3,7 | 3,4 | 3,4 | 3,0 | 3,0 | 2,7 | 2,7 | 2,4 | 2,4 | 2,4 | 2,4 | 2,3 | 2,1 | 1,9 | |
3,5 | 3,3 | 3,3 | 3,1 | 3,0 | 2,7 | 2,7 | 2,4 | 2,4 | 2,2 | 2,2 | 1,9 | 1,9 | 1,9 | 1,9 | 1,8 | 1,7 | 1,5 | 1,0 | |
Fore axtree | totale lengte | 34,1 | 32,1 | 32,1 | 30,1 | 29,2 | 26,5 | 26,5 | 23,1 | 23,1 | 21,0 | 21,0 | 18,5 | 18,5 | 18,5 | 18,5 | 17,5 | 16,1 | 15,0 |
Lichaam Hoog | 5,8 | 5,5 | 5,5 | 5,1 | 5,0 | 4,5 | 4,5 | 3,9 | 3,9 | 3,6 | 3,6 | 3,2 | 3,2 | 3,2 | 3,2 | 3,0 | 2,7 | 2,6 | |
Lichaam breed | 4,3 | 4,0 | 4,0 | 3,8 | 3,7 | 3,3 | 3,3 | 2,9 | 2,9 | 2,6 | 2,6 | 2,3 | 2,3 | 2,3 | 2,3 | 2,2 | 2,0 | 1,9 | |
Lichaam lang | 17,5 | 16,5 | 16,5 | 15,4 | 14,9 | 13,6 | 13,6 | 11,9 | 11,9 | 10,8 | 10,8 | 9,5 | 9,5 | 9,5 | 9,5 | 9,0 | 8,3 | 7,7 | |
Schouder dik | 2,1 | 2,0 | 2,0 | 1,9 | 1,8 | 1,6 | 1,6 | 1,4 | 1,4 | 1,3 | 1,3 | 1,2 | 1,2 | 1,2 | 1,2 | 1,1 | 1,0 | 0,9 | |
schouder rond | 4,3 | 4,0 | 4,0 | 3,8 | 3,7 | 3,3 | 3,3 | 2,9 | 2,9 | 2,6 | 2,6 | 2,3 | 2,3 | 2,3 | 2,3 | 2,2 | 2,0 | 1,9 | |
As diam. | 3,9 | 3,7 | 3,7 | 3,5 | 3,3 | 3,0 | 3,0 | 2,7 | 2,7 | 2,4 | 2,4 | 2,1 | 2,1 | 2,1 | 2,1 | 2,0 | 1,9 | 1,7 | |
Hind axtree | totale lengte | 34,1 | 32,1 | 32,1 | 30,1 | 29,2 | 26,5 | 26,5 | 23,1 | 23,1 | 21,0 | 21,0 | 18,5 | 18,5 | 18,5 | 18,5 | 17,5 | 16,1 | 15,0 |
Lichaam Hoog | 4,3 | 4,1 | 4,1 | 3,8 | 3,7 | 3,3 | 3,3 | 2,9 | 2,9 | 2,7 | 2,7 | 2,3 | 2,3 | 2,3 | 2,3 | 2,2 | 2,0 | 1,9 | |
Lichaam breed | 7,6 | 7,1 | 7,1 | 6,7 | 6,5 | 5,9 | 5,9 | 5,1 | 5,1 | 4,7 | 4,7 | 4,1 | 4,1 | 4,1 | 4,1 | 3,9 | 3,6 | 3,3 | |
Lichaam lang | 19,9 | 18,8 | 18,8 | 17,6 | 17,1 | 15,5 | 15,5 | 13,5 | 13,5 | 12,3 | 12,3 | 10,8 | 10,8 | 10,8 | 10,8 | 10,3 | 9,4 | 8,8 | |
Schouder dik | 0,9 | 0,8 | 0,8 | 0,8 | 0,8 | 0,7 | 0,7 | 0,6 | 0,6 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,4 | 0,4 | |
schouder rond | 4,3 | 4,1 | 4,1 | 3,8 | 3,7 | 3,3 | 3,3 | 2,9 | 2,9 | 2,7 | 2,7 | 2,3 | 2,3 | 2,3 | 2,3 | 2,2 | 2,0 | 1,9 | |
As diam. | 3,9 | 3,7 | 3,7 | 3,5 | 3,3 | 3,0 | 3,0 | 2,7 | 2,7 | 2,4 | 2,4 | 2,1 | 2,1 | 2,1 | 2,1 | 2,0 | 1,9 | 1,7 | |
Wang | Dikte | 3,5 | 3,3 | 3,3 | 3,1 | 3,0 | 2,7 | 2,7 | 2,4 | 2,4 | 2,2 | 2,2 | 1,9 | 1,9 | 1,9 | 1,9 | 1,8 | 1,7 | 1,5 |
totale lengte | 43,8 | 41,3 | 41,3 | 38,7 | 37,5 | 34,1 | 34,1 | 29,8 | 29,8 | 27,1 | 27,1 | 23,8 | 23,8 | 23,8 | 23,8 | 22,6 | 20,7 | 19,3 | |
Hoogte voor | 15,1 | 14,3 | 14,3 | 13,3 | 12,9 | 11,8 | 11,8 | 10,3 | 10,3 | 9,3 | 9,3 | 8,2 | 8,2 | 8,2 | 7,8 | 7,2 | 6,7 | 6,7 | |
hoogte achter | 7,0 | 6,6 | 6,6 | 6,2 | 6,0 | 5,4 | 5,4 | 4,7 | 4,7 | 4,3 | 4,3 | 3,8 | 3,8 | 3,8 | 3,6 | 3,3 | 3,1 | 3,1 | |
afstand as achter | 7,8 | 7,3 | 7,3 | 6,8 | 6,6 | 6,0 | 6,0 | 5,3 | 5,3 | 4,8 | 4,8 | 4,2 | 4,2 | 4,2 | 4,2 | 4,0 | 3,7 | 3,4 | |
Afstand as voor | 5,7 | 5,3 | 5,3 | 5,0 | 4,9 | 4,4 | 4,4 | 3,9 | 3,9 | 3,5 | 3,5 | 3,1 | 3,1 | 3,1 | 3,1 | 2,9 | 2,7 | 2,5 | |
afstand as trunnion | 6,9 | 6,5 | 6,5 | 6,2 | 5,9 | 5,4 | 5,4 | 4,7 | 4,7 | 4,3 | 4,3 | 3,8 | 3,8 | 3,8 | 3,8 | 3,6 | 3,3 | 3,1 | |
halve cirkel | 3,8 | 3,6 | 3,6 | 3,3 | 3,2 | 2,9 | 2,9 | 2,6 | 2,6 | 2,3 | 2,3 | 2,1 | 2,1 | 2,1 | 2,1 | 1,9 | 1,8 | 1,7 | |
Traptrede lang totaal | 21,9 | 20,7 | 20,7 | 19,3 | 18,7 | 17,0 | 17,0 | 14,9 | 14,9 | 13,5 | 13,5 | 11,9 | 11,9 | 11,9 | 11,9 | 11,3 | 10,4 | 9,7 | |
traptrede hoog deel | 1,5 | 1,4 | 1,4 | 1,3 | 1,3 | 1,1 | 1,1 | 1,0 | 1,0 | 0,9 | 0,9 | 0,8 | 0,8 | 0,8 | 0,8 | 0,8 | 0,7 | 0,6 | |
traptrede lang deel | 4,5 | 4,3 | 4,3 | 4,0 | 3,9 | 3,5 | 3,5 | 3,1 | 3,1 | 2,8 | 2,8 | 2,5 | 2,5 | 2,5 | 2,5 | 2,3 | 2,1 | 2,0 | |
inleg axtree | 1,5 | 1,4 | 1,4 | 1,3 | 1,3 | 1,2 | 1,2 | 1,0 | 1,0 | 0,9 | 0,9 | 0,8 | 0,8 | 0,8 | 0,8 | 0,8 | 0,7 | 0,7 | |
ruimte breed achter | 12,9 | 12,2 | 12,2 | 11,4 | 11,1 | 10,1 | 10,1 | 8,8 | 8,8 | 8,0 | 8,0 | 7,0 | 7,0 | 7,0 | 7,0 | 6,7 | 6,1 | 5,7 | |
ruimte breed voor | 10,5 | 9,9 | 9,9 | 9,2 | 9,0 | 8,1 | 8,1 | 7,1 | 7,1 | 6,5 | 6,5 | 5,7 | 5,7 | 5,7 | 5,7 | 5,4 | 5,0 | 4,6 | |
Bodem | 1,7 | 1,6 | 1,6 | 1,5 | 1,5 | 1,4 | 1,4 | 1,2 | 1,2 | 1,1 | 1,1 | 1,0 | 1,0 | 1,0 | 1,0 | 0,9 | 0,8 | 0,8 | |
Transom | hoog | 10,5 | 9,9 | 9,9 | 9,3 | 9,0 | 8,2 | 8,2 | 7,1 | 7,1 | 6,5 | 6,5 | 5,7 | 5,7 | 5,7 | 5,7 | 5,4 | 5,0 | 4,6 |
breed | 10,5 | 9,9 | 9,9 | 9,3 | 9,0 | 8,2 | 8,2 | 7,1 | 7,1 | 6,5 | 6,5 | 5,7 | 5,7 | 5,7 | 5,7 | 5,4 | 5,0 | 4,6 | |
Dik | 3,5 | 3,3 | 3,3 | 3,1 | 3,0 | 2,7 | 2,7 | 2,4 | 2,4 | 2,2 | 2,2 | 1,9 | 1,9 | 1,9 | 1,9 | 1,8 | 1,7 | 1,5 | |
Wiel voor | Diameter | 11,4 | 10,7 | 10,7 | 10,0 | 9,7 | 8,8 | 8,8 | 7,7 | 7,7 | 7,0 | 7,0 | 6,2 | 6,2 | 6,2 | 6,2 | 5,8 | 5,4 | 5,0 |
Dik | 3,5 | 3,3 | 3,3 | 3,1 | 3,0 | 2,7 | 2,7 | 2,4 | 2,4 | 2,2 | 2,2 | 1,9 | 1,9 | 1,9 | 1,9 | 1,8 | 1,7 | 1,5 | |
asgat | 3,9 | 3,7 | 3,7 | 3,5 | 3,3 | 3,0 | 3,0 | 2,7 | 2,7 | 2,4 | 2,4 | 2,1 | 2,1 | 2,1 | 2,1 | 2,0 | 1,9 | 1,7 | |
Wiel achter | Diameter | 6,9 | 9,5 | 9,5 | 8,9 | 8,6 | 7,9 | 7,9 | 6,9 | 6,9 | 6,2 | 6,2 | 5,5 | 5,5 | 5,5 | 5,5 | 5,2 | 4,8 | 4,5 |
Dik | 3,5 | 3,3 | 3,3 | 3,1 | 3,0 | 2,7 | 2,7 | 2,4 | 2,4 | 2,2 | 2,2 | 1,9 | 1,9 | 1,9 | 1,9 | 1,8 | 1,7 | 1,5 | |
asgat | 3,9 | 3,7 | 3,7 | 3,5 | 3,3 | 3,0 | 3,0 | 2,7 | 2,7 | 2,4 | 2,4 | 2,1 | 2,1 | 2,1 | 2,1 | 2,0 | 1,9 | 1,7 | |
Geschutspoort | |||||||||||||||||||
Hoog | 20,0 | 19,0 | 19,0 | 18,0 | 17,0 | 16,0 | 16,0 | 14,0 | 14,0 | 12,0 | 12,0 | 11,0 | 11,0 | 11,0 | 11,0 | 10,0 | 9,0 | 9,0 | |
Breed | 17,0 | 16,0 | 16,0 | 15,0 | 14,0 | 13,0 | 13,0 | 11,0 | 11,0 | 10,0 | 10,0 | 9,0 | 9,0 | 9,0 | 9,0 | 9,0 | 8,0 | 7,0 | |
tussen poorten(center) | 70,0 | 66,0 | 66,0 | 61,7 | 59,9 | 54,4 | 54,4 | 47,5 | 47,5 | 43,2 | 43,2 | 38,1 | 38,1 | 38,1 | 38,1 | 36,0 | 33,1 | 30,9 | |
Dagmaat overloop | 11,8 | 11,8 | 11,8 | 11,8 | 11,8 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | |
Dagmaat verdek | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 11,3 | 11,3 | 11,3 | 11,3 | 11,3 | 11,3 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | |
Dagmaat halfdek | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 10,8 | 10,8 | 10,8 | 10,8 | 10,8 | 10,8 | 10,8 |
Voor de eenvoud heb ik van de twee soorten loopwagens - Engels en Continentaal twee werkbladen gemaakt. Gebruik deze werkbladen en vul voor jouw geschut de bovenstaande maten in voor de constructie van je loopwagens.
Engelse loopwagen.
Continentaal ( Sommige schrijvers vermelden dat de wanden schuin
staan, anderen zeggen dan weer dat ze ook loodrecht staan.
ik heb ze recht getekend.