Kwasten Penselen
Over penselen en kwasten en vooral de marterharen penselen zijn al hele boeken vol geschreven. Ik ben er ook van overtuigd dat het zeer goede borstels zijn maar de kwaliteit van goede nylon borstels is bijna even goed. Zeker als men de prijsverhouding bekijkt.
- Voor verf op olie- of terpentinebasis, de zogenaamde alkydverven,
zijn de gekende varkensharen kwasten uitstekend geschikt. Maar sinds
de opkomst van waterverdunbare acrylverven blijken echter de nadelen
van deze kwasten: de haren bestaan uit eiwitten die water opnemen. De
dikte van elke haar kan tot 20 procent toenemen. De kwast wordt slap
en futloos, raakt verstopt en zorgt voor strepen in het verfwerk.
Omdat de kwast met deze verf ook snel indroogt, moet hij vaker worden
schoongemaakt.
- Sinds twee decennia zijn er synthetische vezels als alternatief voor
de varkenshaar op de markt. Die kunststofvezels zijn gemaakt van een
mengsel van polyester - dat dient voor de sterkte en de elasticiteit -
en nylon, waardoor de haren zacht aanvoelen. De haren zijn echter
massief en nemen ondanks de kunstmatig aangebrachte bles minder verf
op. Voor alkydverven zijn ze niet erg geschikt, wel voor de
waterverdunbare acrylverf. Intussen hebben bedrijven ook holle
kunststofvezels gemaakt en kwasten die zowel synthetische als
natuurlijke haren bevatten, in een poging de waterverdunbare verf toch
goed te kunnen smeren.
- Een goede kwaliteit kwast verliest bijna geen haren. Door een nieuwe
kwast over schuurpapier of een stukje afplakband te strijken, raakt de
kwast z’n losse haren kwijt. Kwasten kunnen, bij goed gebruik, jaren
mee.
- Als modelbouwer ben je niet zoals een kunstschilder aan het
schilderen. Meestal beperken we ons tot vlakken. Ik bezit wel enkel
marterharen penselen, maar reserveer die voor restauratie van
schilderijen en gebruik ze niet voor modelbouw.
Ik heb het hier vooral over het schilderen van kleine details op
modellen. Vlakken schilderen met acrylverf met een penseel of kwast
laat ik achterwege. Meestal bekomt men slechte resultaten. Grote
vlakken worden gespoten.
- Een penseel word enkel gebruikt voor details , zoals een deurknop,
een instrumentenpaneel enz. Meestal gebruik ik gewone goede kwaliteit
nylon penselen en ben best tevreden met het resultaat. Koop wel uw
kwasten/penselen in een goede kunsthandel. De keuze is groter. Bepaal
welk penseel u wil en voor wat u ze wil gebruiken. Fijn werk, grote
vlakken ????
- Bekijk elke penseel grondig alvorens hem te kopen. Is de vorm
van de haren niet goed, koop hem dan niet. Het dan zal het ook nooit
goed komen. Al de penselen van een bepaalde maat zijn gelijk en
kosten ongeveer even veel . Koop enkel de beste nylon borstels die in
het rek staan. Zijn de borstels voorzien van een plastic bescherm
kokertje, zie dan dat het kokertje ook aanwezig is, Vaak vallen ze af
en liggen op de bodem van de stand.
- Alle verf dient verdunt te worden, zelfs deze bestemt voor het
schilderen met een borstel. In mijn begin periode wist ik daar niets
van. Daarom de vele mislukkingen die ik heb gehad. De verf was te dik,
de verf vloeide niet mooi uit en de penseel strepen waren altijd
zichtbaar na het drogen. De meeste mensen die met verf beginnen zijn
zich wel bewust dat ze verf moeten verdunnen voor een Airbrush of een
verfpistool maar negeren het feit dat dit ook moet voor het
borstelwerk.
- De vraag, hoeveel moet ik verdunnen: Ik verdun mijn olieverf
(Enamel) verf totdat ze ongeveer de consistentie heeft van gesmolten
boter. Voor de verdunning gebruik ik altijd een mineraal
verdunningsmiddel. (White spirit) Het verdampt minder snel en laat de
verf toe van mooi uit te vloeien.
Een regel die doorgaans goed toepasbaar is: voor olieverf natuurlijke penselen gebruiken en voor acryl kunstvezelpenselen.
Voor je begint te
schilderen.
1) Doop de punt van je penseel in de verdunner die past bij de verf
die je gaat schilderen. Vb. Gebruik minerale verdunner i.p.v. een
chemische voor je olieverf . De verdunner zal door de haren opgezogen
worden en zo doordringen in het metalen omhulsel. Het zal ook beletten
dat veel verf er later kan indringen.
2) Wrijf nu even je penseel uit op een stukje keukenrol papier om de
overtollige verdunner te verwijderen.
3) Doop nu enkel de punt van je penseel in de verf. Raak ook even met
de punt je keukenrol papier aan. Dit om er zeker van te zijn dat er
geen overtollige verdunner of verf in je haren zitten.
4) Doop nooit je haren voor meer dan de helft in de verf. Moet je meer
verf hebben, gebruik dan gewoon een grotere borstel.
5) Verdun je verf. Dikke verf schildert niet goed, vloeit niet goed
ineen en je penseel is moeilijker te reinigen later.
6) Neem 3 glazen potjes met verdunner oplossing in . Nummer ze van 1
tot 3, Nr-1 voor de vuilste en Nr-3e voor de properste.
Tijdens het wisselen van kleur doop eerst je penseel in Nr-1, dan nog
eens reinigen in Nr-2 om te eindigen met Nr-3. (Zoals hierna
beschreven in de punten 2 tot 5)
Penselen schoonmaken.
Goede verfpenselen kosten duur. Door de vele jaren van gebruik heb ik
wel een aantal penselen in de vernieling geholpen. Uiteindelijk heb ik
ze leren verzorgen. Verzorg je penselen op de juiste wijze en ze
kunnen een hele tijd meegaan en doen wat je van ze verlangt.
Voor olieverf het penseel eerst goed afvegen en daarna uitspoelen in
terpentine en uitknijpen.
1) Duw je penseel niet tot op de bodem van je verfpotje. Zet nooit je
penseel in de reinigingverdunner op zijn haren en laat het weken. De
eerste keer dat je dat doet is je penseel voor altijd beschadigd. Je
kan het daarna best in je potje met oude penselen deponeren.
2) Doop je penseel in potje Nr-1 . Zwiep er niet mee rond. Dop je
haren er gewoon in voor enkel seconden. Veeg dan je penseel af aan een
stukje keukenrol papier en laat het papier de verf uit je haren
zuigen. Je moet geen verfbeweging maken. Glijd gewoon je penseel over
het papier.
3) Herhaal het bovenstaande, totdat bijna al de verf uit je penseel
is. (Deze operatie zal of kan je meerdere malen moeten herhalen.)
4) Gebruik nu potje Nr-2 en herhaal bovenstaande handelingen.
5) Gebruik potje Nr-3 en herhaal bovenstaande handelingen. Je penseel
zou nu redelijk schoon moeten zijn.
6)) Ga naar de .... en laat een klein waterstraal uit het kraantje
lopen. Doe een klein druppeltje vloeibaar afwasmiddel in je handpalm
en maak je penseelharen nat. Gebruik shampoo voor natuurlijke
borstelharen zoals eekhoorn of marter.
7) Zachtjes nu. Twist het penseel in je hand. Zorg dat je de haartjes
niet plooit, of openzet. Anders is je penseel ook goed voor .... Ja de
vuilbak. Blijf dus twisten en vervang regelmatig de zeep en het water.
Blijf dit doen totdat de zeep proper blijft. Bij gebruik van giftige
pigmenten, zoals cadmiumkleuren, kan contact met de huid echter beter
vermeden worden.
8) Herhaal nu stap 7 maar dit keer zonder zeep totdat er geen zeepsop
meer uit het penseel komt.
9) Klop nu zachtjes het water uit je penseel. Klop niet tegen een
harde achtergrond meer gebruik je andere hand als aanslag.
10) Het klinkt raar , maar steek het penseel tussen je lippen en maak
er een mooi puntje aan.
11) Leg nu het penseel weg, op zulke wijze dat de haren nergens raken
of zet je penseel weg met de haren naar boven.
12) Eens je haren droog. Uitstekende haren van penselen en kwasten
afknippen. De haren nooit uit de kwast trekken.
Wrijf je penseelharen in met een beetje “Vaseline” en doe het plastic
kokertje erover om de haren te beschermen.
Kwastenpot.
Om kwasten schoon te maken wordt vaak een grote pot gebruikt. Hierin
zit dan een flinke hoeveelheid verfverdunner. Daar drijven al gauw
verfresten in en daar wordt een kwast niet schoner van. Maak even
boven de bodem een roostertje van metaal-vliegengaas of van een
aluminium wegwerpbakje waarin gaatjes zijn geprikt. Kwasten kunnen nu
schoongemaakt worden door ze over het gaas te strijken en de
verfdeeltjes zakken naar de bodem onder het gaas. Bedenk tenslotte dat
thinner en verfresten tot het klein chemisch afval behoren.
Bewaren gaat het best in een jampot met water, of voor de korte
termijn met een plastic zakje of aluminiumfolie eromheen. Varkensharen
kwasten slijten, de haren worden steeds korter. Voor goed schilderwerk
mogen de haren van de kwast echter niet te kort zijn. De duurdere
kwasten hebben daarom vaak een touwtje om de basis van de haren
zitten. Als een kwast zo versleten is dat de haren te kort zijn, kan
de schilder een deel van het touwtje afwikkelen, zodat de haren weer
hun juiste lengte krijgen.
Tips.
Houd je penselen die je gebruikt voor “Drybrushing” verwijderd van je
goede penselen. “Drybrushing” verwijderd van je goede penselen.
Wel om de enige reden dat je , je niet zou vergissen !. Dry-brushing
is nogal agressief voor penseel haren. Penselen die je gebruik voor
Drybrushing zijn niet goed meer voor fijn schilderwerk.
In sommige kunstscholen is men voorstander van een set penselen te
hebben voor ieder soort verf. Een set voor acrylverf, een ander set
voor artiest olieverf, nog een set voor gewone enamelverf ( zoals
humbrol). Sommigen gaan zelfs zover om nog een set te hebben voor
rood, een ander voor geel, eentje voor wit en eentje voor alle donkere
kleuren. De achterliggende gedachte is dat zo je penselen niet besmet
kunnen worden door een ander pigment dat zou achtergebleven zijn in de
haren. Anderen denken dan weer dat verschillende soorten verf
gebruiken met een soort borstel, de haren op de duur doet exploderen.
T.t.z. dat ze geen mooie punt meer kunnen hebben.
Maak even de rekensom en je eindigt al snel in een honderdtal
penselen. Ik weet het, niet voor U, maar ik gebruik drie sets
penselen.
- Eentje voor olieverf, eEentje voor acrylverf en eentje voor de rest
en gebruik de hierboven beschreven reiniging methode.
Zijn de penselen iets versleten, dan verhuizen ze naar de container
voor ‘Drybrush” en vandaar naar de container voor algemene reiniging.(
Zoals stof verwijderen, lijm opkuisen, vulling aanbrengen. enz.)
Is een van mijn potjes Nr-1, Nr-2 of Nr-3 te vuil dan heb ik een grote
plastic jerrycan van 5 liter waar ik de vuile verdunner in weggiet en
terug afsluit met de stop. Is de bus vol dan gaat ze als chemisch
afval naar het containerpark. Schilder je meerdere soorten verf achter
elkaar, met een zelfde tint, zoals grijs en dan zwart, dan hoef je de
penselen niet uit te wassen. Dan volstaat het reinigen in Nr-1 à Nr-3.
Aanbevelingen
om je penselen te ruineren.
1) Zorg ervoor dat je de verf laat opdrogen in de haren van je
penseel. Later ga je nooit opgedroogde verf helemaal uit kunnen
verwijderen. Je penseel zal zijn punt verliezen en er op de duur gaan
uitzien als een ragebol.
2) Zeker en vast de borstel niet grondig schoonmaken.
3) Plooi de haren van je borstel tot er een knik in komt. Mijn
favoriet is bij het reinigen de haren tot de bodem van het potje te
duwen totdat met metalen hulsje van je penseel de bodem raakt en dan
nog eens goed, zeer goed er mee rond draaien. Zo ben je absoluut zeker
dat je juist een duur penseel hebt verwezen naar de vuilbak.
4) Zet je penselen op hun haren in een oplossing om ze te reinigen.
Laat ze daar enkel dagen in rusten, totdat ze zeker en vast goed in
het bezinksel vastzitten. Je bereikt er enkel door dat je penseel
definitief zijn vorm verliest.
5) Doop je penseel zeker en vast zover in de verf dat het metalen
kokertje ook goed in de verf zit. Het vernield wel niet je penseel,
maar je kan er zeker van zijn dat het nu moeilijk te reinigen is. Het
is een goede garantie dat op een zekere dag, op het onmogelijkste
moment, er een andere kleur verf zal verschijnen.
6) Gebruik je goede penselen voor dry-brushing.
7) Gebruik je penselen om er lijm of putty mee aan te brengen.
