Materialen - Kleefstoffen
Inleiding.
Er is een reusachtige waaier van kleefstoffen voor ons beschikbaar,
zelfs als wij ons enkel houden aan diegene die voor hobbygebruik
worden verkocht (ik deed een snelle inventaris en ik heb 9
verschillende soorten). Iedere soort heeft een eigen gebruiksgebied en
tevens is iedere soort niet geschikt voor bepaalde materialen. Je moet
al beginnen met een onderscheid. Werk je voor musea of maak je een
radio bestuurde boot. Een typisch model, zelfs een RC-boot, die vaak
in het water is, bevindt zich over het algemeen in een vrij goedaardig
milieu.
Ben je een beginnende kit-bouwer, dan heb je drie soorten nodig :
De klassieke schrijnwerkers lijm,
Een traag drogende epoxy lijm
Een tube Cyanoacrylate (CA).
Hier enkele overwegingen bij de keuze van de juiste lijm:
- * Wat is de richting en de aard van de belasting op de lijmverbinding? Wordt de verbinding gebruikt in trek, druk of schuivend? Is de belasting per eenheidsgebied ( mm2) hoog of laag? Is de belasting constant of cyclisch in tijd? Zijn er trilling of schokken?
- * Wat is het temperatuurverschil? Dit zou u kunnen verrassen. Een model achtergelaten in een auto in volle zon in de zomer kan gemakkelijk 60-70 °C bereiken. Een model op een onverwarmde plaats in de winter kan tot -10 °C worden. Gebeurt de temperatuurschommeling van warm naar koud, en vica versa, in een korte of lange periode?
- * En wat met de vochtigheid? Veronderstel maar een 50% niet gecondenseerde relatieve vochtigheid voor de meeste kamers binnenhuis.
- * De aard van de te lijmen voorwerpen: poreus, niet-poreus, glad, ruw oppervlak, starheid, zelfde voor beiden of drastisch verschillend?
- * Is de lijmnaad verborgen of zichtbaar?
- * Hoe snel moet de lijm kleven / harden?
- * Hoe dik is de lijmnaad? (Dit is zeer belangrijk). De originele vraag ging wel over het lijmen van hout op hout, maar tijdens het maken van om het even welk model komen er verschillende te lijmen materialen voor. Zelfs voor hout op hout, kan men Verscheidene lijmen, afhankelijk van de aard van de verbinding kiezen. Voor een R/C-boot, gebruikt men best 5 minuten epoxy voor de motor onderdelen en dikke of dunne CA voor het grootste deel van de opbouw. Ik zelf gebruik epoxy voor het lijmen van de penverbindingen voor het grootste deel van de dekopbouw (windschermposten, openingen, trappen, enz.) Deze lijmnaden zijn waarschijnlijk vrij dik en er is een grote thermische uitzettingscoëfficiënt tussen de materialen. Dit vraagt om een lijmsoort met een zekere flexibiliteit.
- * Voor zover het over de levensduur gaat, speelt het milieu een reusachtige rol, ongeacht welke lijm wordt gebruikt. Mijn advies is dat de meeste CA lijmen, van goede kwaliteit, een lange, lange tijd kunnen weerstaan.
- Violen, o.a. worden geassembleerd met huidenlijm, en sommigen hiervan gaan meer dan honderd jaar mee zonder lossen van een lijmnaad. En mits het toepassen van de juiste vochtigheid en hitte, kan een viool voor reparatie worden gedemonteerd. Het toepassen van CA's en sommige epoxy lijmen, zijn wegens hun onomkeerbaarheid dus uit den boze, als je modellen maakt voor musea. Daar moet je lijmen van natuurlijke oorsprong gebruiken, zoals vislijm, huidenlijm, de klassieke witte houtlijm enz. Natuurlijk moet ook iedere lijmverbinding nog verstevigd worden met kleine bamboe pennen.
- * Men zou dezelfde vragen en bedenkingen ook kunnen maken i.v.m. de andere materialen in het model, vooral de gebruikte verf enz.