Inrichten van een werkplaats.

Mijn werkplek.

Raad geven over het inrichten van een werkplaats is niet zo eenvoudig. Je toekomstige werkplaats kan gaan van een volledig ingerichte werkplaats tot het in bruikleen nemen van een hoekje van de keukentafel, twee namiddagen in de week als de echtgenote gaan kaarten is. Toch kunnen we even uitwijden aan de mogelijke verbeteringen met wat je hebt, of een beter planning maken voor je ideale werkplaats die je wil gaan maken. Het beste is een plek voor jezelf, een plek waar je huisgenoten niet binnenkomen of je er niet voortdurend komen storen. Je plekje moet natuurlijk best verwarmd zijn met voldoende verlichting en verluchting. Sommigen zullen het moeten stellen met het donkere uiteinde van de vochtige- koude garage. of een iets groter tuinhuis bouwen in de tuin. Je kan natuurlijk onderhandelen over een permanentje plaats in het huis. Dit soort huishoudelijke onderhandelingen vragen natuurlijk om een beetje psychologische aanpak van je partner. Je kan ze onderverdelen in drie soorten.

1) Zij die nooit jou en je hobby activiteiten zullen begrijpen zolang ze leven. Dan heb je behoefte aan wat verlossing. Het best kan je proberen je partner ook een hobby aan te praten, een hobby die ze uit je buurt houd. Maar je zult dan hun hobby moeten tolereren.
2) Zij die je activiteiten wel tolereren. De tolerantie kan varieren van totale- tot verscholen minachting. Dat kan je nog aanvaarden onder het moto ‚€œ beter een vogel in de hand dan tien inde lucht.‚€
3) De partners die je enthousiasme ondersteunen en soms hun handen wel even vuil willen maken om je te helpen. Er zit wel een adertje onder het gras. Stel dat ze blijken meer aanleg te hebben dan jij, dat ze sneller zekere problemen doorzien. Je hebt dan weer twee opties. Je kan hun idee aanvaarden of ze verwerpen. Met een zeker listigheid kan je uw idee misschien ombuigen en het doen uitschijnen of het hun idee is. Is je partner slim en met veel liefde voor jou, dan zal men niets zeggen en je bent een gelukkig mens geworden.

Een beetje begrip van het bovenstaande kan je helpen om te bepalen hoever je kan gaan om je plekje in huis te veroveren. Mijn partner is eerder van het derde type , dus ...Met het verlaten van de ouderlijke woonst van de junior heb ik direct die slaapkamer kunnen aanslaan. Mijn huidige werkplaats is nu een 3,5 x 4m. grote ruimte. Het is een echte werkplaats geworden. Er staat geen tuingereedschap in, of dient ook als opbergplaats voor allerlei huishoudelijke overschot. Links staan kasten met schuiven, opbergruimte en een ingebouwde spuitcabine met verluchting. Rechts staat de machine werkbank , ook met schuiven voor de gereedschappen van de freesmachine, de draaibank en ze dient ook als bergplaats voor de mini-cirkelzaag, de haakse schuurmachine en de van dikte schaaf. De opstelling kwam er niet van de eerste keer. Ik heb verschillende verbouwingen , verhuiszen gedaan. Toch ben ik nog niet tevreden. Er is te weinig plaats voor de eigenlijke modelbouw of restauratie werkzaamheden. Indien we met twee personen binnen zijn, staan we steeds elkaar in de weg. Het is voor mij nochtans een goede werkplaats, ik kan alles snel vinden en je hoor me niet klagen. Kan je niet beschikken over een ruimte in het huis, dan is de oplossing een gebouw te plaatsen in de tuin. Zie wel de plaatselijke bouwreglementen na. !! Het ideaal is een centrale werkbank met voldoende ruimte errond. Bedenk dat een model van een meter lengte al aardig wat werkbank oppervlakte nodig heeft. Dus je werkruimte zal nogal groot moeten zijn. Vermits het een oude slaapkamer was, stonden er maar enkele stopcontacten en was er maar een algemene centrale verlichting. Daar is aan verholpen door een 3x 380V lijn te trekken naar een supplementaire schakelkast. Met een verliesstroom schakelaar. En een centale uit/aan schakelaar. Van daaruit gaan dan alle voedingen naar stopcontacten, naar de machines. Je kan niet genoeg stopcontacten hebben. Steeds zit er wel een apparaat aangeschakeld. Ben je van plan een werkplaats in te richtren, begin dan eerst met de elektrische voorziening. Je hebt snel een hoop machines bijeen die nogal stroom vragen. Compressor, freesmachine, draaibank, cirkelzaag, handboor machine. Voorzie ook genoeg stopcontacten voor kleine elektrische apparaten, zoals regelbare voeding, mini-cirkelzaag, voeding voor Proxxon of Dremel, haakse schuurmachine, soldeerbout, weerstand soldeer app. Slijpmachine, enkele reserve stopkontakten kan nooit kwaad. Zorg natuurlijk dat alles voldoende beveiligd is met smeltzekerheden. Laat niet te veel verleng-draden slingeren en maak je verleng-draden van voldoende doorsnede. Liever iets meer uitgeven dan later gesmolten verleng-draden te hebben en/of eventueel een brandje of een uitslaande brand. Voorzie natuurlijk ook een brandblusapparaat, geschikt voor elektrische toestellen en olie-verf branden.

Gebruik je toch een keukentafel, wees dan niet verwonderd dat gedurende het zagen, schuren er steeds zaken afvallen door trillingen. Je zal de eerste niet zijn die zijn airbrush of zijn dure schuifmaat in de vernieling ziet vallen. Tenzij je een goede schrijnwerker bent, zou ik aanraden van voor de constructie van je werkbank even een vakman te raadplegen. Vraag dat die je een stevig kader ( 2cm x 8cm) en poten ( 7cm x 7cm.) maakt met een goed werkblad van minstens 4cm dik. Je verwacht natuurlijk dat je werkvlak zo groot is als mogelijk. Ik heb nog nooit van iemand de opmerking gehoord dat zijn werkvlak te groot was eerder het tegenovergestelde is waar. Een groter werkvlak gaat je toelaten meer componenten tegelijk te bouwen, Dit is voor mij zeer belangrijk, want ik gebruik meestal natuurlijke, drogende lijmen i.p.v. van de moderne sneldrogende CA en epoxy lijmen. Je kan met een groot werkvlak een component in elkaar lijmen, het wegzetten en aan een ander onderdeel verder werken, terwijl je wacht tot de lijm ‚€“of verf droog is. Heb je de plaats, voorzie dan dat er je werkbank aan alle kanten bereikbaar is. ( Met een vrije ruimte langs elke kant van minstens 1m.) In het begin had ik enkel werkvlakken tegen de muur. Dat maakte het moeilijk om een model eens langs de ander zijde te bezien. Of het eens te bekijken van kop tot kont. Verwonderlijk dat je steeds scheef bouwt als je daar geen zicht op kunt hebben. Persoonlijk heb ik veel schepen gezien waar de stuurboord of bakboord kant hoger is dan de andere zijde. Dit is geen verwijt aan iemand, ik maakte de fout vroeger ook. Zulke zaken kan je gemakkelijk vermijden als je rond de werkbank kan wandelen.

De machine tafel Als je een model bouwt dan is er steeds een fase van vuilwerk en van proper-fijn werk.
Onder vuil werk versta ik solderen, werk dat olie of metaal snippers produceert, schilderen. Kortom alle werk waar vocht-vuil in je werkvlak kan indringen en je model daarna beschadigen. Proper werk daarentegen kan wel veel stof veroorzaken, zoals zagen, schaven, schuren, maar dat kan je met de stofzuiger of een borstel verwijderen. Beter nog natuurlijk, als je de plaats heb. Is een tweede werkbank waarop je het vuile werk doet. Ze moet niet zo vlak zijn. Je bouwt er geen model op. De ideale plaats ook om je bankschroef erop te bevestigen. Kan je dit vuile werk buiten doen, doe het dan buiten. Zo hou je de bouwplaats van je model vrij van vet-olie, ijzervijlsel enz. Ik heb er spijtig genoeg geen plaats voor. Ik moet de werkbank gebruiken die in het midden van de werkplaats staat en het fijne werk doen op een werkvlak dat aan een muur is bevestigd. Werk je met R/C modellen. Maak dan ergens een schap voorzien van terrastegels om daar je batterijen op te laden. De tegels, de metalen steunen en de muur kunnen nuttig zijn . Het voorkomt dat eventuele vlammen zich snel kunnen verspreiden mocht er tijdens het laden toch de ene of andere calamiteit zich voordoen. Plaats ook geen houten schappen in de onmiddellijke omgeving.

Bouwplank Bouw niet direct op het werkvlak van je werkbank. Gebruik best een stuk watervaste multiplex van voldoende dikte en lengte. Ik neem altijd multiplex van 22mm. dik en een lengte van mijn model + 30cm. Ik gebruik altijd dat soort multiplex dat men gebruikt voor betonbekisting. Er kan geen lijm, verf enz. aankleven. Het is best bestand tegen wat vochtigheid. Maar vooral het is heel vlak. Ben je een fanaat van spuitlijm uit bussen en gebruik je het overvloedig. Dan zal je bouw- en werkvlak snel vol met lijm bedekt zijn. Die lijmresten verwijderen op bloot hout is een bijna onmogelijke taak. Beter ben je dat je eerst je werk- en bouwvlak dan even bedekt met polyurethane. Dit laat je toe van je werkvlak te reinigen met minerale reinigingsstoffen zonder je werkvlak te beschadigen. Snij niet direct met je snijgereedschap op je werkvlak of op je bouwplank. Gebruik daarvoor je snijmat of een stuk hardboard. Wees wat zuinig met het lijm en verf. Laat niet teveel druppels ervan op je werkvlakken vallen. Ergens op een web-site van een modelbouwer heb ik eens gelezen dat die beweert dat een echte modelbouwer een luiwannes is, dat er overal verf lijm resten liggen, Ik beschouw mezelf wel als een echte modelbouwer- restaurateur, maar een ding dat je bij mij niet vind is een werkbank of een bouwplank vol met lijm of verfresten. Mijn werkbank zit ook niet vol met putten of sporen van snijgereedschap. Soms zie je wel de werkbank niet van de rommel die er opligt. Maar dat kan je daarna eenvoudig opruimen. Sommigen bouwen direkt een model over de plannen. Persoonlijk zou ik dat afraden. Om de plannen te beschermen tegen lijm of dat ze aan je model gaan kleven is enige bescherming nodig. Bescherm dus je plans met een stuk plastiek in polyethyleen. Het is goedkoop en waterbasis- en epoxybasis lijmen kleven er niet aan. CA lijmen dan weer wel. Zo'n vel plastiek kan voor verschillende plannen of modellen gebruikt worden. Voor zover als het mij betreft; De enige wijze om een accuraat model te bouwen is accuraat meten. Je hebt geen gesofistikeerd meet gereedschap nodig, maar je moet wel enig meetgereedschap hebben. Om accuraat te meten heb je tenminste een goed vlak, zuivere bouwplank nodig.

Verlichting. Na een goed werkbank een goede werkruimte is de verlichting het meest belangrijke in je werkplaats. Besteed daar voldoende aandacht aan. Het hoofddoel van verlichting is niet baden in licht, zodat je een zonnebril moet opzetten, maar er voor zorgen dat er een egale verlichting is die zo weinig mogelijk schaduwen kan afwerpen. Gebruik geen TL verlichting aan freesmachine of draaibank. Door het stroboscopisch effect van die lampen zou je kunnen denken dat je machine stil staat. Neem daar steeds bijverlichting met gloeilampen !!!!! Werk je natuurlijk op de keukentafel dan zal je moeten volstaan met de aanwezige verlichting of er additionele lampen bij zetten. Bezit je een werkplaats, wees dan niet zuinig op je verlichting materiaal. Dat is zeker geen verloren geld en je ogen zullen er ook wel bij varen. Bij een slechte verlichting is het moeilijk oneffenheden, onvolmaaktheden te zien. Persoonlijk werk ik liever onder iets te weinig verlichting, dan onder een verlichting die donkere en helder plekken geeft . Schittering op een vlak is ook nog een ander probleem. Uw ogen passen zich aan het omgevingslicht aan- zelfs als er te weinig licht is. Het probleem met onevenwichtige verlichting is dat je tijdelijk even verblind wordt als je van een donker omgeving naar een hel verlichte plek kijkt kijk je terug naar de donkere omgeving, dan zie je niet voldoende detail. Wanneer men even denkt aan de werkplaats verlichting. Hier enkel tips.
1. Het licht mag geen schaduwen van je zelf geven op je werkvlak ( hoofd, handen ...)
2. Het licht mag niet flikkeren. Dit is zeer belangrijk voor de veiligheid, zeker als je met buislampen werkt. Op een draaibank en ander machines met ronddraaiende beweging, is het beter bijkomende verlichting te plaatsen met gloeilampen. Zo kan men geen stroboscopisch effect bekomen en het voorkomt tevens hoofdpijn.
3. Het licht moet een warme kleur hebben. (Zo weinig mogelijk UV uitstraling)
4. De verlichting moet voldoende zijn. Niet te helder, niet te zwak.

Verlichting moet zo geplaatst zijn dat ze boven je of achter je is als je maar ""n soort verlichting gebruikt. Het mag nooit van achter je komen of tussen jou en het werk zijn. Persoonlijk verkies ik dubbele verlichting. Een boven en achter mij, (hangende aan het plafond) voorzien van zowel gewone TL lampen als met dag-licht lampen. En eentje achter het model en zich bevindende aan de onderkant van de kasten met een boord zodat je niet verblind word.


Met zulke verlichting sta je steeds in je eigen schaduw te werken.	Al wat betere verlichting, maar uw werkstuk kan schaduwen afgeven naar voren of op het werk en zal schaduwen geven als je over het werkstuk buigt.	Goede verlichting geeft geen schaduwen.

Berging. Tenzij je een geweldig grote werkplaats hebt, zodat je al je gereedschap zichtbaar kan opstellen, zal je ergens naar berging moeten gaan zoeken of voorzien. Je zal zaken moeten gaan wegleggen zodat je plaats krijgt om je bouwplank ergens te plaatsen. Wanden in lichte kleuren weerkaatsen meer licht in de werkplaats. Opbergen van staaf materiaal of klein materiaal vraagt om opberghouders. Ik heb dit opgelost door stukken plastic afvoerbuis samen te lijmen.
Een kleine uitvoering ervan dient voor de overschot van klein hout.
Berging en bergruimte zijn voor een modelbouwer een groot probleem We bezitten een hele hoop soorten plakband, een stuk of 6 snijmessen, verschillende soorten mesjes, zaagjes, schroevendraaiers en hele hoop kleine potjes met schroefjes en nagels, niet te vergeten al die kleine en grote potjes verf, verschillende soorten lijm. Enz.

Onnodig te zeggen dat bij veel modelbouwers de ruimte beperkt is. Vroeger had ik ook een hele verzameling van plastic opbergdozen van verschillende vorm, een oud kastje met van die grote diepe schuiven waar je veel verloren plaats in had. Open rekken met een plank en nog meer rommel her en der verspreidt. Over opberg systemen, opberg rekken en opberg dozen, daar bestaan er 101 verschillende uitvoeringen van. Ik ga niet uitwijden over al die verschillende systemen.

Ik heb op een zeker dag al die dozen, doosjes, blikjes, schappen gewoon overboord gegooid en even naar de "IKEA" gereden en me een goedkoop wandmeubel aangeschaft. Eentje met veel schuiven. Je kan het op de foto zien van mijn werkplaats. Tegen de wanden boven de werkbanken en achter de machines heb ik gewoon een plaat MDF tegen de muur gevezen. Wit schilderen en een paar nagels erin en je meeste gereedschap is onder handbereik . Het voordeel hiervan is dat je direct ziet wat je nodig hebt.

Even nog een tip. Open schappen. Denk eraan dat zoiets stof verzamelaars zijn. Schappen, ja maar weet je hoe je ze moet ondersteunen? Mijn vriend heeft zijn planken ondersteunt aan het uiteinde, je moest eens zien hoe een mooie doorbuiging die in de loop der jaren hebben gekregen. Omgekeerd indien de steunen te dicht naar het midden staan dan krijg je het omgekeerde effect en valt al wat op de uiteinden staat eraf.

Wel er bestaat een goed ondersteuning.
In 1822 heeft een Engelse astronoom zich over dat probleem gebogen. Hij stelde dat voor een uniforme gelijkmatige belasting van een plank de afstand tussen de steunen 0,577 van de totale lengte moest zijn.
Wat een astronoom nu te doen heeft op het vlak van sterkteleer ontsnapt me ten enenmale. Maar je mag zeker zijn dat zijn als je steunen op deze wijze plaatst dat je schap recht zal blijven bij een gelijkmatige belasting.