Zelf mengen van Verf.

Hoe verhouden zich kleuren en hoe leer ik als modelbouwer zelf kleuren maken. We gaan dit uitleggen in 5 sessies en aan de hand van een soort vraag en antwoord rubriek.
Ik geef hier heel veel definities; kleine regeltjes die je best in het begin gewoon leert.
Kleur sessie - 1 : Primaire kleuren.
Enkel 3 basis kleuren, gekend als de primaire kleuren zijn nodig om alle ander kleuren te maken.
In verftechnieken, zijn er drie kleuren die je niet kan maken door ander kleuren te mengen !!!
Deze kleuren zijn Rood - Blauw - en Geel. Wat geschied er als je twee primaire kleuren samen brengt?
Als je twee primaire kleuren mengt maakt je een nieuwe kleuren. De zogenaamde secundaire kleuren.
- Mengen van Blauw en rood geven purper.
- Mengen van Rood en geel geven oranje.
- Mengen van Geel en Blauw geven groen.
De exacte kleur van je secundaire kleur hangt af van de soort rood, blauw of geel dat je gebruikt en de verhouding waarin je deze mengt.
Meng je drie primaire kleuren dan bekom je tertiaire kleur.

Wat met wit en zwart?
Wit en zwart zijn geen kleuren!! laat ons dat al eerst even stellen.
Wit en zwart worden uitgesloten in de kleur-meng-technieken.
Wit en zwart kan je ook niet maken door ander kleuren te mengen.!!!!!
Voeg je wit toe aan een kleur-combinatie dan maak je de kleur lichter.
Voeg je zwart aan een kleur-combinatie toe dan maak je ze donkerder.
(Let even op dat heel veel kunstenaars Nooit zwart gebruiken zie --> Sessie-5.

Zijn er verschillende soorten blauw, rood, geel ?
Ja, je kan verschillende soorten van de primaire kleuren hebben of kopen.
Bv. Blauw behelst Kobalt-blauw, Ceruleum-blauw, Ultramarin-blauw, Monastriaal-blauw en Pruissich-blauw.
Voor rood heb je altzarin-crimson, cadmium-rood, kraplak.
Voor geel heb je cadmium geel-licht, cadmiumgeel-midden, cadmium geel-donker en citroen geel.
Geen enkele van deze soorten kan je bekomen door menging. Al deze soorten zijn dus primaire kleuren, wel van één zelfde soort meer een verschillende tint. Je begrijpt al dat door het spelen met vb? de soorten blauw je al een heel grote verscheidenheid krijgt van kleuren.

Bestaan er warme en koude primaire kleuren?
Algemeen word aangenomen dat rood en geel warme kleuren zijn en blauw een koude kleur. Maar ga je verschillende roden (of gelen of blauwen) vergelijken, zal je bemerken dat er daar ook warme en koude tinten bestaan. Cadmium-rood zal altijd warmer zijn dan Alizarin-Crimson. Alizarin-Crimson zal altijd warmer zijn dan de blauwen. Waarom is dit belangrijk?. Wel meng je twee warme kleuren samen, dan bekom je ook een warme secundaire kleur. Omgekeerd, meng je twee koude kleuren samen dan bekom je steeds een koude secundaire kleur. Bv. mengen van cadmium geel en cadmium-rood-licht geeft je een zeer warm aanvoelend oranje.maar mengen van citroengeel met Alizarin-Crimson geeft je een kouder eerder grijs aanvoelend oranje.
Mengen van secundaire kleuren is niet alleen afhankelijk van de hoeveelheid primaire kleuren die je gebruikt, maar meer nog is de tint van de gebruikte roden, gele, of blauwen van belang.

Kleur sessie - 2 : Secundaire kleuren.
Secundaire kleuren bekom je door twee primaire kleuren te mengen.
Rood en geel geven oranje. Meng blauw en geel voor groen te krijgen of rood en blauw voor purper. De tinten van je secundaire kleuren hangen sterk af van de tinten van je primaire kleuren en de hoeveelheid ervan. Meng je drie primaire kleuren dan bekom je steeds een tertiaire kleur. Welke primaire kleuren moet ik nu kiezen? Tja, er zijn geen goede of verkeerde primaire kleuren. Je kan meerdere tinten kopen van één en dezelfde primaire kleur. Zoals hierboven al gezegd blauw bv. kan Kobalt-blauw, Ceruleum-blauw enz. zijn. Ieder tint zal een iets andere kleur geven. Soms zullen het wel heel subtiele verschillen zijn, maar ze zijn er.

Hoe ga ik weten welke kleur mijn primaire kleuren kunnen geven.?
We weten nu al dat rood en geel een oranje voortbrengen, geel en blauw een soort groen en blauw en rood een soort purper. De huidige tint die je bekomt hangt af van de soort primaire kleur die je gebruikt.( gebruik je bv. pruisisch-blauw of cadmium-blauw dat je mengt met cadmium-rood) en van de hoeveelheid van je primaire kleur.
Wil je echt in de toekomst gaan werken met primaire kleuren en zelf je kleuren wil maken. Dan ik raad je dus echt aan, maak voor jezelf eens een kleurenkaart en noteer er ook op welke soort en vooral welke hoeveelheid je gebruikt hebt. Zo ga je een inzicht krijgen over tinten en hoeveelheden. In het begin gaat die klaart je zeker helpen, totdat je genoeg feeling krijgt. Hoeveel van ieder kleur moet ik gebruiken?
De proporties waarin je de primaire kleuren mengt is doorslaggevend. Meng je iets meer van de ene kleur dan van de andere, dan zal jouw secundaire kleur dat ook weerspiegelen. Ga je iets meer rood toevoegen dan geel dan bekom je een iets roder oranje. Een pas klare mengverhouding kan ik je hier niet geven. Experimenteer met de kleuren die je hebt en schrijf op wat je doet.

Is het niet eenvoudiger secundaire kleuren te kopen ipv ze te mengen?
Zelf kleuren mengen geeft je een gamma van kleuren met echt een minimum aan verftubes of verfpotjes. Gebruik je nogal een grote hoeveelheid van een bepaalde kleur, dan is het te overwegen die kleur te kopen ipv ze steeds te mengen. Je gaat dan ook vaststellen dat niet alle secundaire kleuren zomaar beschikbaar gaan zijn. vb een bepaald soort groen in het landschap van je diorama.
In dat geval komt je ondervinding van kleur mengen je ter hulp om uit een bestaande tint groen nu juist die ander tint groen te krijgen die je wou.
het enige voordeel van een gemengde kleur te kopen is dat de tint steeds dezelfde gaat zijn, wat met zelf mengen niet bereikt kan worden.
( Heb je meermaals een zelfde kleur nodig op je model, maak dan genoeg aan voor het hele project, zodat je tussenin niet terug moet gaan mengen.)

Kleur sessie - 3 : Tertiaire kleuren.
Tertiare kleuren zijn neutrale kleuren, zoals de bruinen en grijs tinten. Neutrale kleuren, zoals bruin en grijs bevatten steeds de drie primaire kleuren.Ze worden dan ook gemaakt door het mengen van de drie primaire kleuren of het mengen van een secundaire kleur met een primaire kleur. ( Zoals je nu al weet is een secundaire kleur steeds samengesteld uit een primaire kleur. Door de verhoudingen te varieren van de kleuren die je mengt , bekom je steeds andere tertiaire kleuren.

Wat is nu de gemakkelijkste manier om bruin te maken?
Wel meng een primaire kleur met zijn complementaire kleur. Zo kan je oranje mengen met blauw. Purper met geel. Groen met rood. Elk van deze combinaties maken een verschillende bruine tint.
Hint. !! het loont echt de moeite en neem er je tijd voor. maak zelf een kleurenkaart !!! Meng de primaire kleuren die je hebt met hun complementaire. Hang die kaart boven je bed. Je zal al snel doorhebben hoe je nu die neutrale kleuren , tinten kunt maken.

Btw. de wereld rondom ons bestaat uit ... juist tertiaire kleuren.

Wat is de beste werkwijze om grijs te maken?
Meng sommige oranjes(of geel en rood) met wat blauw en voeg er voldoende wit aan toe. Je hebt altijd de neiging van er meer blauw dan oranje aan toe te voegen, maar experimenteer eens met de hoeveelheid wit die je toevoegt. Je kan ook een blauwe kleur mengen met een aard-kleur, zoals 'Rauwe-omber' of 'gebrande-Sienna'

Hoe komt het toch dat mijn tertiaire kleuren steeds modderig, wazig, troebel zijn?
( Voel je het aankomen? de ideale combinatie voor wheatheren !) Wel , omdat je te veel kleuren tegelijk gebruikt. Het kan zijn dat jouw primaire kleur, geen echte primaire kleur is. Maar al een samenstelling is van verschillende prim. kleuren gemaakt door de verf fabricant- meestal is dit zo met de kant en klare verfsoorten voor hobby doeleinden.
Bekom je niet het grijs of bruin dat je wil, begin gewoon opnieuw en ga niet liggen smossen met nog kleuren toevoegen in de hoop dat het gaat lukken. Vergeet het.!!!

Kleur sessie - 4 : Complementaire kleuren.
De complementaire kleur van een primaire kleur ( Rood, geel, blauw) is steeds de kleur die je bekomt als je de twee andere primaire kleuren mengt.
De complementaire kleur van rood is groen. Van blauw is oranje en van geel is purper. Wat nu met secundaire kleuren?
Wel de complementaire kleur van een secundaire kleur is de primaire kleur die niet gebruikt is om die secundaire kleur te maken.
De complementaire kleur van oranje is blauw
De complementaire kleur van purper is geel.
De complementaire kleur van groen is rood.

Zijn complementaire kleuren belangrijk?
Wanneer geplaatst naast elkaar,zorgen complementaire kleuren dat de ander kleur schijnbaar helderder word.
Schilder je een schaduw dan zal de schaduwkleur steeds de complementaire kleur moeten bevatten.
Bv. De schaduw van een groene jas zal steeds een beetje rood dienen te bevatten om goed over te komen.
Allemaal goed en wel, hoe ga ik dat allemaal onthouden?
Wel daarvoor dient dus de kleurendriehoek of de kleuren cirkel.
De drie primaire kleuren staan ofwel in de hoeken of in de binnenste cirkel.
De kleuren die je bekomt tussen de twee primaire staat ertussen in.
De complementaire kleur vind je steeds aan de overzijde van de driehoek of de cirkel

Wat gebeurt er als je complementaire kleuren gaat mengen?
Je bekomt steeds een tertiaire kleur , meestal bruin.

Kleur sessie - 5 : Gebruik van zwart en wit.
Moet je nu wit of zwart gebruiken om een kleur op te lichten.?
Het lijkt toch logisch dat om een kleur lichter te maken je wit toevoegt en om ze donkerder te maken je zwart toevoegt. dat is wel een beetje overdreven voorgesteld.
Wit zal wel de helderheid van een kleur verminderen maar het veranderd ook zijn waarde.
Zwart daarentegen maakt een kleur niet donkerder, ze maakt ze eerder fletser.
Zwart kan wel zijn nut hebben als je het mengt met geel om verschillende soorten groen te krijgen.
Waarom kan ik geen wit gebruiken om een kleur lichter te maken.?
Wit toevoegen aan een kleur geeft een andere tint van de kleur.
Maakt een transparante kleur (Zoals Ultramarin-blauw) opaque en brengt een koelte aan in de kleur.
Dat zie je het best met rood. Met wit erbij veranderd het van een warm rood naar een koud rose.
Je kan dus met wit een kleur lichter maken, maar je verminderd dan ook altijd de waarde zodat je op het einde een soort afgewassen kleur zit.
Om een bepaalde kleur lichter te maken, moet je dus beroep doen op je ervaring!
Je maakt rood niet lichter met wit, wel met geel !!!!!

Waarom kan ik geen zwart gebruiken om een kleur donkerder te maken?
Zwart heeft de eigenschap de kleur eerder vuil te maken dan ze donkerder te maken.
Van alle zwarten is "Mars-zwart" het donkerste en het meest ondoorschijnend. Ivoor-zwart heeft een bruine ondertoon en lamp-zwart heeft een blauwe ondertoon.
Er komt dus in de natuur bijna geen zwart voor. Het zal altijd een heel donkere kleur zijn van bruin of blauw.

Waarom zijn schaduwen nooit zwart?
Een schaduw is nooit zwart maar een donkere versie van de kleur van het onderwerp. Een schaduw bevat steeds uit de complementaire kleur van het voorwerp.
Neem bv de schaduw van een geel voorwerp. Meng je zwart en geel dan bekom je een onaantrekkelijk olijf-groen. Gebruik dus inplaats van deze onaantrekkelijke kleur eens een menging met donker purper.

Ik kan niet bepalen welke kleur er nu in de schaduw zit ?
Eenvoudig --> plaats je hand of een wit blad papier naast het voorwerp, in de schaduw en kijk even opnieuw. Verbazend Hé!!!